Muzyka wywołuje w ludziach bardzo silne reakcje. Często powoduje wzruszenie, uwalniając długo skrywane emocje. Muzyka pozwala także na skomunikowanie się z żalem, smutkiem i rozpaczą, która jest w nas. Daje przyzwolenie na smutek i łzy. Tworzy bezpieczną przestrzeń, w której jest miejsce na wszystkie emocje.
Jak trafnie ujął to Michael Hebb w książce „Porozmawiajmy o śmierci przy kolacji”:
„Muzyka dotyka tej cząstki w nas, która niekoniecznie jest logiczna, sięga tam, gdzie nie docierają słowa, i zamiast tego ląduje w sferze uczuć – i dlatego muzyka i żal są tak ze sobą splecione. Trudno wyobrazić sobie pogrzeb albo uroczystość upamiętniającą kogoś bez oprawy muzycznej.”
Muzyka to zatem bardzo ważny element każdej uroczystości pogrzebowej. Element, który budzi emocje, a jednocześnie pozwala na chwilę refleksji. Jeśli muzyka odtwarzana na pogrzebie jest odzwierciedleniem preferencji muzycznych zmarłego, jego stylu życia, miejsca, w którym mieszkał czy podróży, które odbył, uroczystość nabiera cech osobistej ceremonii.
Ulubieni artyści i utwory zmarłego, po jego śmierci brzmią inaczej. Powodują, że jeszcze głębiej przeżywamy żałobę i ból rozstania. Muzyka wnika w pory, dociera do najgłębszych zakątków duszy, wydobywa emocje. Muzyka bywa także niezwykle silnym mostem łączącym nas ze zmarłym, przywołując wspomnienia.
Grzegorz Zalewski „Nie pozwolę Ci zniknąć”:
„Od tamtej niedzieli muzykę zaczynam odczuwać bardzo wyraziście, z niesłychaną intensywnością. Przez kilka dni z rzędu nasączam się tą, którą wybraliśmy na pogrzeb. Fat Old Sun Pink Floyd, kilka motywów z Ptaśka Petera Gabriela oraz KSU Za mgłą. Wchodzę do samochodu, włączam tę muzykę, jadę i płaczę. Łzy bezgłośnie spływają mi po policzkach. Chcę to czuć.”
Jaka muzyka jest odpowiednia na świecki pogrzeb?
Świecki pogrzeb nie jest uroczystością, którą kierują sztywno określone zasady. O doborze muzyki decyduje rodzina lub jeszcze za życia sam zmarły, informując o swoim wyborze najbliższych. Piosenki i utwory odtwarzane bądź wykonywane w czasie pogrzebu, odpowiadają preferencjom muzycznym zmarłego, często będąc jego ulubionymi „kawałkami”, oddają to, jak żył i jakim był człowiekiem, nawiązując do jego osobowości i temperamentu.
Wybrane utwory nie muszą być smutne, nie muszą być wyrazem rozpaczy, którą odczuwamy. Jeśli zmarły celebrował każdą chwilę, czerpał z życia garściami, był zawsze uśmiechnięty, radosny i takim chcemy go zapamiętać, warto pomyśleć o muzyce, która podkreśli jego miłość do życia. Jeśli był fanem opery, najlepszym wyborem będzie aria z jego ulubionej sztuki. Jeśli ostatnie lata swojego życia bądź dużą jego część spędził w Meksyku, w Paryżu czy na Kubie, warto „opowiedzieć” o tym za pomocą odpowiedniej oprawy muzycznej uroczystości.
Kiedy na pogrzebie odtwarzane są utwory muzyczne?
Podczas uroczystości jest miejsce na kilka utworów muzycznych. Muzyka może towarzyszyć otwarciu ceremonii, witając jej uczestników i wprowadzając ich w nastrój uroczystości. Wybrany utwór może być także formą przejścia, przerwy między słowami mistrza ceremonii a przemówieniami członków rodziny. Muzyka towarzyszy zazwyczaj także pokazowi zdjęć, jak również zamyka ceremonię – najpierw w sali pożegnań, kiedy wynoszone są kwiaty i urna/trumna, a następnie na cmentarzu, kiedy prochy/ciało składane są do grobu.
Wybrane utwory muzyczne mogą być bądź odtwarzane, bądź wykonywane na żywo, a jeśli jest taka możliwość, osobami wykonującymi dany utwór muzyczny mogą być przyjaciele lub członkowie rodziny zmarłego.
Jaką muzykę wybrać na pogrzeb?
Jeśli zastanawiasz się na tym, jaką muzykę wybrać na pogrzeb, weź pod uwagę to, jakiej muzyki najczęściej słuchał Twój bliski. Muzyka jest odzwierciedleniem naszej duszy i doskonale oddaje osobowość zmarłego, sprawiając, że ceremonia staje się bardziej osobista. Wybierając konkretne utwory na pogrzeb, możesz także wybierać spośród utworów polskich artystów, zagranicznych „klasyków” pogrzebowych, bądź utworów z kanonu muzyki klasycznej. Poniżej znajdziesz listy utworów najczęściej wybieranych na ostatnie pożegnanie (utwory polskie, zagraniczne oraz utwory z gatunku muzyki klasycznej).
Polskie piosenki często wybierane na ostatnie pożegnanie
- „Zegarmistrz światła” Tadeusz Woźniak
- „Kiedy góral umiera” Harlem
- „Aniołom szepnij to” Sanah
- „Znów wędrujemy” Grzegorz Turnau
- „Niech żyje bal” Maryla Rodowicz
- „Sen o Warszawie” Czesław Niemen
- „Dziwny Jest Ten Świat” Czesław Niemen
- „Wiem, że nie wrócisz” Czesław Niemen
- „Do Ciebie mamo” Violetta Villas
- „Chciałem być” Krzysztof Krawczyk
- „Radość najpiękniejszych lat” Anna Jantar
- „Lubię wracać tam, gdzie byłem” Zbigniew Wodecki
- „Dłoń” Natalia Kukulska
Zagraniczne piosenki, „klasyki” pogrzebowe
- „My way” Frank Sinatra
- „What a wonderful world” Louis Armstrong
- „Here without you” 3 Doors Down
- „Nothing Else Matters” Apocalyptica, wersja instrumentalna
- „Unchained Melody” The Righteous Brothers
- „The rose” Andre Rieu, Johan Strauss Orchestra
- „Ain’t No Sunshine” Bill Withers
- „Somewhere over the rainbow” Israel Kamakawiwo’ole
- „Knockin’ On Heaven’s Door” Bob Dylan
- „Tears in heaven” Eric Clapton
- „Piper to the End” Mark Knopfler
- „Hallelujah” Leonard Cohen
- „The end” The Doors
- „Brown eyed girl” Van Morrison
- „Fields of gold” Sting
- „Always on my mind” Elvis Presley
- „Non, je ne regrette rien” Edith Piaf
- „At last” Etta Jones
- „La vie en rose” Andrea Bocelli, Edith Piaf
- „It was a very good year” Frank Sinatra
- „Unforgettable” Nat King Cole
- „Back to black” Amy Winehouse
- „Don’t stop me now” Queen
Najpopularniejsze utwory klasyczne na pogrzeb
- „Aria na strunie G” Jan Sebastian Bach
- „Marsz pogrzebowy” Fryderyk Chopin
- „Clair de lune” Claude Debussy
- „The four seasons. Winter” Vivaldi
- „Lacrimosa” Wolfgang Amadeusz Mozart
- „Adagio for Organ and Strings” Tomaso Albioni
- „Largo from Xerxes” George Frideric Handel
- „Chi Mai” Ennio Morricone, Carlo Nistri
- „Piano Sonata No. 14 in C-Sharp Minor, Op. 27 No.2” Ludwig van Beethoven
Tradycyjne polskie pieśni pogrzebowe
Jeszcze innym rodzajem oprawy muzycznej pogrzebu, mogą być tradycyjne polskie pieśni pogrzebowe wywodzące się z wiejskich tradycji funeralnych. Tradycyjne melodie, które towarzyszyły opłakiwaniu zmarłych wywodzące się ze wsi mazowieckich, kurpiowskich czy podlaskich, nadadzą uroczystości zupełnie innego charakteru, a wspólny śpiew pozwoli na zbudowanie poczucia wspólnoty, które jest niezwykle ważne podczas rytuału przejścia, jakim jest uroczystość pogrzebowa.